Erwin en Selma Levy-Simon
Slachtoffers van een misdadig regime: Erwin Levy (1896-1943); Selma Levy-Simon (1897-1943) en hun drie zoons: Manfred, Günther en Dagobert.
Erwin Levy is geboren in 1896 in Carolinensiel (D), als zoon van Moritz Levy (1864-1942) en Röschen Leeuwarden (1870-1935); de oudste zus van mijn overgrootmoeder Gretchen Lehmkuhl-Leeuwarden (1877-1952). Erwin Levy was dus een volle neef van mijn oma Rose Hugenholtz-Lehmkuhl.
Op 23 februari 1920 trouwden hij met Selma Simon (1897-1943) uit Setterich (D) (bij Aken). Het moet een geweldig feest zijn geweest, want op die dag trouwden ook twee broers van Erwin: Dagobert en Richard met twee zusters van Selma. Mijn oma Hugenholtz-Lehmkuhl (1905-1992) was bruidsmeisje.
Erwin en Selma kregen drie zoons:
1. Manfred Levy. Hij is geboren in Nordenham (D) op 12 augustus 1920. Manfred was een jongen die gemakkelijk contacten legden. Hij vond werk bij een in Heerlen gevestigde winkel in elektrische apparaten. Hier kon hij zich met hart en ziel wijden aan zijn grote passie: radiotechniek.
2. Günther Levy, geboren in Nordenham (D) op 29 september 1923.
3. Dagobert Levy, geboren in Nordenham (D) op 16 februari 1930.
Omstreeks 1934 zijn de ouders van Erwin en zijn broers met hun familie naar Palestina gevlucht: hun eerste ervaringen in Palestina waren positief. Ze maakten zich ernstige zorgen over Erwin en Selma, die naar Eygelshoven (bij Kerkrade) in Nederland waren gevlucht. Moritz Levy, de vader van Erwin, kwam een paar maanden over vanuit Jeruzalem en verbleef van 20 juli 1937 tot 20 oktober 1937 in Eygelshoven.
Selma Simon was opgegroeid in Setterich (bij Aken). Haar ouders woonden daar nog. Toen de terreur tegen de joden ook daar ondraaglijk werd, vluchtten de beide hoogbejaarden op 18 maart 1939 naar Nederland. Zij vonden onderdak bij hun dochter en schoonzoon in Eygelshoven. Volgens de registratie van de joden -die tot in de puntjes werd verzorgd door Nederlandse ambtenaren- woonden ze in juli 1942 aan de Laurastraat 89 in Eygelshoven.
Uiteindelijk zijn Erwin, Selma en hun drie kinderen opgepakt en naar Kamp Vught overgebracht. De ouders van Selma Levy: Respectievelijk 86 en 81 jaar oud hebben hun eindbestemming: een van de vernietigingskampen niet gehaald, maar zijn al overleden in de Limburgse “verzamelplaats” Maastricht. Daar zijn zij begraven op het Joodse kerkhof.
Op de avond van 9 april 1943 komt het gezin aan in Vught. Uren moeten ze in de rij staan, totdat ze eindelijk correct opgesteld staan. Allereerst worden de mannen en jongens ouder dan 13 jaar opgedragen uit de groep te treden. Een grote schok, omdat toegezegd was dat de gezinnen bij elkaar mochten blijven. Ook met het inpakken van de koffers was hier geen rekening mee te houden. Dan komt een nog grotere schok als de vrouwen en de kinderen tot 5 jaar uit de groep moeten reden. Kinderen van 5 t/m 13 jaar blijven achter. Moeders worden op straffe van de dood gedwongen hun kinderen achter te laten. Ook Dagobert Levy blijft met een groep kinderen achter op een plein, bewaakt door SSers met mitrailleur. Het gezin was vanaf dat moment gescheiden. Eenmaal per week mochten ze elkaar ontmoeten.
Aanvankelijk werden Manfred en Günther vanuit Vught in een werkkamp in Moerdijk te werk gesteld, waar ze onder afschuwelijke omstandigheden dwangarbeid moesten verrichten.
Op 6 en 7 juni 1943 werden alle kinderen jonger dan 16 jaar vanuit Kamp Vught op transport gesteld (via Westerbork) naar Sobibor. Dit is het beruchte kindertransport. Erwin en Selma zijn met hun 13 jarige zoon Dagobert meegegaan op transport.
Zie: J. de Moei, Joodse kinderen in kamp Vught (Vught, 1999).
De kinderen en hun ouders zijn direct na aankomst vermoord. Van de 3017 gedeporteerden die -net als Erwin en zijn gezin- op 11 juni in Sobibor aankwamen heeft niemand de oorlog overleefd.
Sobibór was één van de grootste vernietigingskampen uit nazi-Duitsland en lag in het Oosten van Polen. In dit kamp zijn ca. 260.000 mensen vermoord, voornamelijk Joden en ook Roma en niet-Joodse Polen. Sobibór was geen werkkamp zoals Auschwitz en Majdanek. Het enige doel was de gevangenen uit te roeien. De meesten die er aankwamen stierven nog dezelfde dag. Sobibór is veel minder bekend dan Auschwitz omdat slechts enkele tientallen personen dit kamp overleefd hebben. De ingang was als een vriendelijk park ingericht. Er stonden bloemperken en wegwijzers naar een niet-bestaand zwembad en restaurant, zodat de gevangenen enigszins gerustgesteld werden. Bij aankomst werd men uitgesplitst naar mannen en vrouwen. Bovendien werd er een aantal mannen uitgekozen die het Sonderkommando moesten vormen. Bagage en waardevolle bezittingen moesten worden afgegeven, de gevangenen moesten zich uitkleden en van de vrouwen werd het hoofdhaar afgeschoren. Vervolgens werden de naakte gevangenen door de SS'ers naar een van de drie gaskamers gedreven. De gaskamers van Sobibór werden gevoed met het uitlaatgas van een dieselmotor. Tussen maart en juli 1943 kwamen 34.313 Joden uit Nederland naar het kamp.
Het gebouw waarin de gaskamers waren ondergebracht zag er voor de argeloze gevangenen volstrekt normaal uit. Het was een groot bakstenen gebouw, aan de buitenkant voorzien van een bord met het opschrift “Baderäume” en een davidster. De gaskamers zelf zagen eruit als grote doucheruimten die aan de beide zijden van een centrale gang uitkwamen. Iedere ruimte kon worden volgestouwd met 200 personen. De deuren werden na het “vullen” hermetisch gesloten en vervolgens werd de motor gestart. Al snel was vanuit de gaskamers een massaal gekrijs te horen. Na 5 minuten werd dat geleidelijk minder en na 20 tot 30 minuten was iedereen dood. Het harde geronk van de motor en de dikke muren maakten dat het geschreeuw nauwelijks meer hoorbaar was voor de volgende groep gevangenen die inmiddels naar de geruststellende toespraak van Hermann Michel (“De Prediker”) stond te luisteren.
Günther is een maand later naar Sobibor (Pl) gedeporteerd en daar op 16 juli 1943 vermoord. Naar alle waarschijnlijkheid is hij -net als de anderen- binnen een paar uur na aankomst vermoord.
Enige tijd nadat Günther Levy in Sobibór is vermoord (zomer van 1943) kwam een verzetsgroep tot stand in het kamp. Deze groep organiseerde een opstand op 14 oktober 1943. Circa 300 gevangenen wisten hierna het kamp te ontvluchten, maar de meesten kwamen om bij de klopjacht die daarop volgde. De meeste Joden die in het kamp waren achtergebleven werden gedood.
Manfred Levy is gedeporteerd naar Auschwitz. Hij is vermoord 21 januari 1945. De gaskamers en crematoria van Auschwitz-Birkenau waren al in november 1944 door de nazi's vernietigd om de sporen van hun misdaden voor de oprukkende Russen te verbergen. Aan het einde van 1944 was duidelijk dat de nazi's zouden verliezen, het Rode Leger rukte op in Polen en zou ook Auschwitz bereiken, waarop de Duitsers in paniek raakten. In januari 1945 begon de evacuatie, vele gevangenen moesten naar het westen marcheren, de beruchte dodenmarsen - zo'n 50.000 gevangenen namen deel aan deze tocht. Bedoeling was dat zij elders weer aan het werk zouden worden gezet. Tijdens de dodenmars kwamen veel gevangenen om door ontbering (het vroor zo'n 20 graden Celsius ) of door executie. Degenen die te zwak of te ziek waren werden achtergelaten. Geschat wordt dat er dat zo'n 10.000 waren. Toen het Rode Leger het Auschwitz op 27 januari 1945 bevrijdde waren er nog zo'n 7.500 zieke en stervende mensen aanwezig. De Duitsers waren oorspronkelijk van plan deze mensen allen te doden, maar hadden hier geen tijd meer voor. De overgebleven Duitse bewakers werden binnen een half uur gedood door de Russen.
Deze informatie is voornamelijk gebaseerd op gegevens die ik verkregen heb van Frits van Hoorne (waarvoor veel dank). In zijn boek “ De Joden van Eygelshoven” (verschenen in april 2010) beschrijft hij het relaas van de acht Joden van Eygelshoven. Zeven van de personen behoorden tot de familie van Erwin en Selma. Heeft u interesse in dit boek, laat mij dit dan weten. Ik zal de bestelling doorsturen naar de auteur.
Op 23 februari 1920 trouwden hij met Selma Simon (1897-1943) uit Setterich (D) (bij Aken). Het moet een geweldig feest zijn geweest, want op die dag trouwden ook twee broers van Erwin: Dagobert en Richard met twee zusters van Selma. Mijn oma Hugenholtz-Lehmkuhl (1905-1992) was bruidsmeisje.
Erwin en Selma kregen drie zoons:
1. Manfred Levy. Hij is geboren in Nordenham (D) op 12 augustus 1920. Manfred was een jongen die gemakkelijk contacten legden. Hij vond werk bij een in Heerlen gevestigde winkel in elektrische apparaten. Hier kon hij zich met hart en ziel wijden aan zijn grote passie: radiotechniek.
2. Günther Levy, geboren in Nordenham (D) op 29 september 1923.
3. Dagobert Levy, geboren in Nordenham (D) op 16 februari 1930.
Omstreeks 1934 zijn de ouders van Erwin en zijn broers met hun familie naar Palestina gevlucht: hun eerste ervaringen in Palestina waren positief. Ze maakten zich ernstige zorgen over Erwin en Selma, die naar Eygelshoven (bij Kerkrade) in Nederland waren gevlucht. Moritz Levy, de vader van Erwin, kwam een paar maanden over vanuit Jeruzalem en verbleef van 20 juli 1937 tot 20 oktober 1937 in Eygelshoven.
Selma Simon was opgegroeid in Setterich (bij Aken). Haar ouders woonden daar nog. Toen de terreur tegen de joden ook daar ondraaglijk werd, vluchtten de beide hoogbejaarden op 18 maart 1939 naar Nederland. Zij vonden onderdak bij hun dochter en schoonzoon in Eygelshoven. Volgens de registratie van de joden -die tot in de puntjes werd verzorgd door Nederlandse ambtenaren- woonden ze in juli 1942 aan de Laurastraat 89 in Eygelshoven.
Uiteindelijk zijn Erwin, Selma en hun drie kinderen opgepakt en naar Kamp Vught overgebracht. De ouders van Selma Levy: Respectievelijk 86 en 81 jaar oud hebben hun eindbestemming: een van de vernietigingskampen niet gehaald, maar zijn al overleden in de Limburgse “verzamelplaats” Maastricht. Daar zijn zij begraven op het Joodse kerkhof.
Op de avond van 9 april 1943 komt het gezin aan in Vught. Uren moeten ze in de rij staan, totdat ze eindelijk correct opgesteld staan. Allereerst worden de mannen en jongens ouder dan 13 jaar opgedragen uit de groep te treden. Een grote schok, omdat toegezegd was dat de gezinnen bij elkaar mochten blijven. Ook met het inpakken van de koffers was hier geen rekening mee te houden. Dan komt een nog grotere schok als de vrouwen en de kinderen tot 5 jaar uit de groep moeten reden. Kinderen van 5 t/m 13 jaar blijven achter. Moeders worden op straffe van de dood gedwongen hun kinderen achter te laten. Ook Dagobert Levy blijft met een groep kinderen achter op een plein, bewaakt door SSers met mitrailleur. Het gezin was vanaf dat moment gescheiden. Eenmaal per week mochten ze elkaar ontmoeten.
Aanvankelijk werden Manfred en Günther vanuit Vught in een werkkamp in Moerdijk te werk gesteld, waar ze onder afschuwelijke omstandigheden dwangarbeid moesten verrichten.
Op 6 en 7 juni 1943 werden alle kinderen jonger dan 16 jaar vanuit Kamp Vught op transport gesteld (via Westerbork) naar Sobibor. Dit is het beruchte kindertransport. Erwin en Selma zijn met hun 13 jarige zoon Dagobert meegegaan op transport.
Zie: J. de Moei, Joodse kinderen in kamp Vught (Vught, 1999).
De kinderen en hun ouders zijn direct na aankomst vermoord. Van de 3017 gedeporteerden die -net als Erwin en zijn gezin- op 11 juni in Sobibor aankwamen heeft niemand de oorlog overleefd.
Sobibór was één van de grootste vernietigingskampen uit nazi-Duitsland en lag in het Oosten van Polen. In dit kamp zijn ca. 260.000 mensen vermoord, voornamelijk Joden en ook Roma en niet-Joodse Polen. Sobibór was geen werkkamp zoals Auschwitz en Majdanek. Het enige doel was de gevangenen uit te roeien. De meesten die er aankwamen stierven nog dezelfde dag. Sobibór is veel minder bekend dan Auschwitz omdat slechts enkele tientallen personen dit kamp overleefd hebben. De ingang was als een vriendelijk park ingericht. Er stonden bloemperken en wegwijzers naar een niet-bestaand zwembad en restaurant, zodat de gevangenen enigszins gerustgesteld werden. Bij aankomst werd men uitgesplitst naar mannen en vrouwen. Bovendien werd er een aantal mannen uitgekozen die het Sonderkommando moesten vormen. Bagage en waardevolle bezittingen moesten worden afgegeven, de gevangenen moesten zich uitkleden en van de vrouwen werd het hoofdhaar afgeschoren. Vervolgens werden de naakte gevangenen door de SS'ers naar een van de drie gaskamers gedreven. De gaskamers van Sobibór werden gevoed met het uitlaatgas van een dieselmotor. Tussen maart en juli 1943 kwamen 34.313 Joden uit Nederland naar het kamp.
Het gebouw waarin de gaskamers waren ondergebracht zag er voor de argeloze gevangenen volstrekt normaal uit. Het was een groot bakstenen gebouw, aan de buitenkant voorzien van een bord met het opschrift “Baderäume” en een davidster. De gaskamers zelf zagen eruit als grote doucheruimten die aan de beide zijden van een centrale gang uitkwamen. Iedere ruimte kon worden volgestouwd met 200 personen. De deuren werden na het “vullen” hermetisch gesloten en vervolgens werd de motor gestart. Al snel was vanuit de gaskamers een massaal gekrijs te horen. Na 5 minuten werd dat geleidelijk minder en na 20 tot 30 minuten was iedereen dood. Het harde geronk van de motor en de dikke muren maakten dat het geschreeuw nauwelijks meer hoorbaar was voor de volgende groep gevangenen die inmiddels naar de geruststellende toespraak van Hermann Michel (“De Prediker”) stond te luisteren.
Günther is een maand later naar Sobibor (Pl) gedeporteerd en daar op 16 juli 1943 vermoord. Naar alle waarschijnlijkheid is hij -net als de anderen- binnen een paar uur na aankomst vermoord.
Enige tijd nadat Günther Levy in Sobibór is vermoord (zomer van 1943) kwam een verzetsgroep tot stand in het kamp. Deze groep organiseerde een opstand op 14 oktober 1943. Circa 300 gevangenen wisten hierna het kamp te ontvluchten, maar de meesten kwamen om bij de klopjacht die daarop volgde. De meeste Joden die in het kamp waren achtergebleven werden gedood.
Manfred Levy is gedeporteerd naar Auschwitz. Hij is vermoord 21 januari 1945. De gaskamers en crematoria van Auschwitz-Birkenau waren al in november 1944 door de nazi's vernietigd om de sporen van hun misdaden voor de oprukkende Russen te verbergen. Aan het einde van 1944 was duidelijk dat de nazi's zouden verliezen, het Rode Leger rukte op in Polen en zou ook Auschwitz bereiken, waarop de Duitsers in paniek raakten. In januari 1945 begon de evacuatie, vele gevangenen moesten naar het westen marcheren, de beruchte dodenmarsen - zo'n 50.000 gevangenen namen deel aan deze tocht. Bedoeling was dat zij elders weer aan het werk zouden worden gezet. Tijdens de dodenmars kwamen veel gevangenen om door ontbering (het vroor zo'n 20 graden Celsius ) of door executie. Degenen die te zwak of te ziek waren werden achtergelaten. Geschat wordt dat er dat zo'n 10.000 waren. Toen het Rode Leger het Auschwitz op 27 januari 1945 bevrijdde waren er nog zo'n 7.500 zieke en stervende mensen aanwezig. De Duitsers waren oorspronkelijk van plan deze mensen allen te doden, maar hadden hier geen tijd meer voor. De overgebleven Duitse bewakers werden binnen een half uur gedood door de Russen.
Deze informatie is voornamelijk gebaseerd op gegevens die ik verkregen heb van Frits van Hoorne (waarvoor veel dank). In zijn boek “ De Joden van Eygelshoven” (verschenen in april 2010) beschrijft hij het relaas van de acht Joden van Eygelshoven. Zeven van de personen behoorden tot de familie van Erwin en Selma. Heeft u interesse in dit boek, laat mij dit dan weten. Ik zal de bestelling doorsturen naar de auteur.
Grootouders van Erwin Levy (mijn betovergrootouders): Levi Leeuwarden (1843-1904) en Rosette Polack (1846-1900).
De ouders van Erwin Levy: Röschen en Moritz Levy-Leeuwarden: foto is waarschijnlijk genomen bij hu verloving of huwelijk.
Erwin Levy (1896-1943) en zijn broer Harry Levy (1898-1975)
Villa Rosa: Familie hotel van Moritz en Röschen Levy-Leeuwarden op Wangerooge (Duits waddeneiland). Veel familieleden gingen hier in de zomermaanden op bezoek.
Beachpicture taken in Wangerooge around 1915. I recognise my grandmother Rose Hugenholtz-Lehmkuhl (1905-1992) with shovel (in front of her mother Gretchen). Second from the left is (I think) Harry Levy.
Huwelijk van de drie broers Levy met de drie zusters Simon: Setterich (D), 1920. Mijn oma Rose Hugenholtz-Lehmkuhl (1905-1992) was bruidsmeisje
Huwelijksfoto Erwin en Selma in 1920.
In 1920 heeft een Engelse fotograaf deze foto van oma Rose-Hugenholtz-Lehmkuhl gemaakt, omdat hij vanuit haar ouderlijk huis foto's mocht maken van de begrafenis van de moeder van Conrad Adenauer. Ik denk dat dit de jurk is, die oma als bruidsmeisje droeg, tijdens de bruilof van haar 3 neven Levy (ingekleurde foto}
Erwin Levy, ca 1920.
5th en 6th left Gretchen Lehmkuhl-Leeuwarden with daughter Rose Hugenholtz-Lehmkuhl; Moritz en Röschen on the right.
Moritz en Röschen Levy-Leeuwarden en hun kinderen. Van links naar rechts (zittend): Erwin Levy, Willy Levy, Röschen Levy-Leeuwarden, Moritz Levy, Dagobert Levy
Staand: Harry Levy, Richard Levy and Alfred Julius Levy.
Selma Levy-Simon met haar oudste zoon Manfred (1920-1944).
Selma Levy-Simon met haar zoons Manfred en Günther.
Dagobert Levy (1930-1943).
opa Gottschalk Simon, Günther, Dagobert, oma Henriette Breuer.
Selma Levy-Simon,Günther, Moritz Levy, Röschen Levy-Leeuwarden, Dagobert Levy
Manfred Levy (1920-1944)
Een trotse Erwin Levy met zijn twee oudste zoons: Manfred en Günther Levy.
Manfred, Dagobert, Selma Simon-Levy Erwin Levy en Günther Levy.
voor: Dagobert, opa Gottschalk Simon, oma Henriette Breuer, Lieselote Lehman,
achter: Manfred, Rosa Lehman-Simon, Sally Lehman, Selma Simon, Günther, Erwin Levy NIEMAND IN DEZE FOTO HEEFT DE OORLOG OVERLEEFD!
Uitreiking MULO diploma van Günther Levy (1923-1943). Tweede rij, derde van rechts.
Günther Levy, foto op zijn identiteitskaart augustus 1941. Günther is een maand na zijn ouders naar Sobibor (Pl) gedeporteerd en daar waarschijnlijk direct na aankomst op 16 juli 1943 vermoord.
Nederlands identiteitsbewijs van Günther Levy, voorzien van zijn foto en handtekening en twee stempels "J" (=Jood)
Andere kant van het identiteitsbewijs van Günther Levy.
In mei 2010 bezocht ik met een reis van "Stichting Sobibor" het beruchte kamp Sobibor in Oost-Polen.
Steen die ik had meegenomen vanaf het kerkhof van Delmenhorst, waar vele familieleden begraven liggen. Deze steen heb ik achtergelaten op de asheuvel van Sobobor in 2010.
Eygelshoven 2011: Overhandiging van het gebedenboek van Erwin Levy aan Yoav Orion, achterkleinzoon van Richard Levy, oudere broer van Erwin Levy in Eygelshoven (bij Kerkrade)
Joods gebedenboek van Erwin Levy, in 2010 teruggevonden door het verschijnen van het boek van Frits van Hoorne. Het was door Erwin in bewaring gegeven aan een kennis. Na overhandiging aan de familie in Israel is het overhandigd aan Yad Vashem.
Hun toenmalige woning aan de Laurastraat 89 in Eygelshoven. Voor mij was dit ooit het eerste stukje informatie dat ik terug kon vinden: ik wist waar ze gewoond hadden, maar zelfs niet hun namen. Dit was ook een hele tijd de enige foto die ik op mijn website geplaatst had, met de belofte dat ik mijn best zou doen meer informatie over het gezin boven water te krijgen.
Plaatsing van de "Stolpersteine" (struikelstenen) in 2012 door de artiest Gunter Demnig voor het huis waar Erwin Levy en zijn gezin gewoond hebben.
In 2012 werden voor de voormalige woning van Erwin Levy en zijn gezin, Stolpersteine geplaatst.
Bezoek met mijn vader Hans Hugenholtz (1932) en mijn zoons Alexander en Christiaan aan het monument in Vught voor het kindertransport van 6 en 7 juni 1943 naar Sobibor.
“Dagobert Levy 13 jaar”
(vermelding op monument in Vught).
Mijn nicht Rosita Steenbeek heeft een roman over onze oma geschreven. Het boek is verkrijgbaar in de boekwinkels. Zeer lezenswaardige historische roman, waarbij ook Erwin Levy en zijn gezin regelmatig voorkomen.
Zie mijn speciale pagina: “Rose figuranten”. Hierin zijn de hyperlinks verzameld van de personen die in het boek voorkomen en waarvan ik een webpagina heb gemaakt.
Op donderdag 2 februari 2012 legde de Duitse kunstenaar Gunter Demnig vijf ‘Stolpersteine’ aan de Laurastraat 89 in Eygelshoven. De zogenaamde struikelstenen symboliseren vijf leden van het gezin Levy-Simon die vanuit het huis zijn gedeporteerd.
Het plaatsen van dergelijk stenen is een idee van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig die donderdag aanwezig was in Eygelshoven. Hij plaatste de eerste Stolperstein illegaal in Berlijn in 1996. Inmiddels zijn er verspreid over heel Europa 33.000 „struikelstenen” gelegd.
Die dag ben ik met mijn vader Hans Hugenholtz (1932), mijn tante Margreeth Steenbeek-Hugenholtz (1934) en nicht Rosita Steenbeek afgereisd naar Zuid-Limburg.
Het plaatsen van dergelijk stenen is een idee van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig die donderdag aanwezig was in Eygelshoven. Hij plaatste de eerste Stolperstein illegaal in Berlijn in 1996. Inmiddels zijn er verspreid over heel Europa 33.000 „struikelstenen” gelegd.
Die dag ben ik met mijn vader Hans Hugenholtz (1932), mijn tante Margreeth Steenbeek-Hugenholtz (1934) en nicht Rosita Steenbeek afgereisd naar Zuid-Limburg.
- This is the default HTML.
- You can replace it with your own.
- Include your own code without the HTML, Head, or Body tags.